De vrije sector die niet meer 'vrij' is

Een column voor Overwaar.de

De definitie van een huurwoning volgens Wikipedia: “Een huurwoning is een woning die de bewoner huurt van de eigenaar, veelal een woningcorporatie of een particulier.”

Kijkend naar deze definitie is het logisch om te veronderstellen dat er op de huurwoningmarkt een rol is weggelegd voor de particuliere verhuurder. Dit kabinet, onder aanvoering van minister Hugo de Jonge en staatssecretaris Marnix van Rij, heeft echter de ‘oorlog’ verklaard aan de particuliere verhuurder en doet er alles aan om deze te doen laten verdwijnen van de woningmarkt. Huurwoningen dienen volgens dit kabinet te worden verhuurd door (semi-)overheid, te weten woningcorporaties en institutionele beleggers. Dit alles in het licht van volkshuisvesting, en mogelijk een aanvullende (koopkracht-gerelateerde) politieke agenda. 

Terug naar de definitie van een huurwoning. Woningcorporaties zijn zoals gezegd (semi-)overheidsinstellingen en verhuren vooral huurwoningen met een gereguleerde en daarmee een kunstmatig gesubsidieerde huurprijs. Hetzelfde geldt in steeds grotere mate voor institutionele beleggers. Immers, ook middenhuur is in de grote steden veelal kunstmatig gesubsidieerd. Particuliere verhuurders daarentegen verhuren met name woningen uitgaande van een redelijk rendement, tegen een marktconforme huurprijs en waarbij woningen direct te huur zijn zonder wachtlijsten zoals bij woningen van woningcorporaties (de huurwoningen met een reguleerde huurprijs) het geval is. 

Deze huurwoningen van particuliere verhuurders kennen, althans, zouden moeten kennen, dan ook vrijheid als het gaat om onder meer de huurprijs (marktconform) en aan wie de woning wordt verhuurd. Woningen in deze sector is men daarom de zogenaamde ‘vrije sector’ gaan noemen, ook wel de geliberaliseerde huursector.

Anno 2023 is er spijtig genoeg van deze vrijheid vrijwel niets meer over. Zo dreigt er een nog verdergaande regulering van de huurprijzen welke naar verwachting circa 90% van alle huurwoningen zal raken (zie wetsvoorstel Wet betaalbare huur). Daarnaast worden tijdelijke huurcontracten afgeschaft, is er straks nauwelijks nog vrijheid als het gaat om aan wie je verhuurt, is de jaarlijkse huurindexering gemaximeerd zodat deze achterblijft bij prijspeil en inflatie en zorgt de Wet goed verhuurderschap voor nog meer inperking van de resterende vrijheid van particuliere verhuurders in de vrije sector.

Daarnaast vormen ook de vervijfvoudigde overdrachtsbelasting (van 2% naar 10,4%), de geëxplodeerde belastingdruk in box 3 en de opkoopbescherming (zelfbewoningsplicht) een bedreiging voor de resterende vrije sector huurwoningen van particuliere verhuurders. Is er nog wel een toekomst weggelegd op de Nederlandse huurwoningmarkt voor de vrije sector en de particuliere verhuurder? En in hoeverre is de vrije sector nog wel ‘vrij’ te noemen?

Duidelijk is in ieder geval dat de vrije sector, cruciaal voor m.n. de Nederlandse woningmarkt vanwege doorstroming en het vestigings- en het economische klimaat in de grote steden, nu al forse schade is toegebracht, waarbij totale uitsterving zelfs dreigt. Wacht de particuliere verhuurder en de vrije sector in Nederland hetzelfde lot als de dodo?

 Lees de column hier: https://www.overwaar.de/de-vrije-sector-met-uitsterven-bedreigd/